70 rocznica Bitwy na Zwierzyńcu
W dniu 23 marca 2014r. przed budynkiem Szkoły Podstawowej im. Stefana Czarnieckiego w Czarncy odbyła się uroczystość upamiętniająca 70-tą rocznicę bitwy na Zwierzyńcu, która miała miejsce w dniu 19 marca 1944 roku.
Dyrektor Szkoły Podstawowej im. Stefana Czarnieckiego, pani Magdalena Michałek powitała zaproszonych gości, którzy licznie przybyli na uroczystość, aby wspólnie oddać hołd poległym partyzantom:
-
Burmistrz Gminy Włoszczowa – p. Stanisław Nowak
-
Starosta włoszczowski – p. Dariusz Czechowski
-
Rzecznik Prasowy Gminy – p. Iwona Boratyn
-
Przewodniczący Rady Gminy – p. Marian Hebdowski
-
Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych – p. Michał Nasulewicz
-
Prezesa Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych – p. Władysław Komisarczyk
-
Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych, Koło w Olesznie – p. Anna Resiak
-
Światowy Związek Żołnierzy AK we Włoszczowie – p. mjr Ryszard Marcinkowski
-
Światowy Związek Żołnierzy AK we Włoszczowie, Koło w Olesznie – p. Henryk Foltyn
-
Zarząd Okręgowy Związku Narodowych Sił zbrojnych w Olesznie – p. Stanisław Kowalczyk
-
Prezes Włoszczowskiego Towarzystwa Historycznego – p. Marcin Drążyk oraz sekretarz
p. Artur Szczukocki
-
Prezes Towarzystwa Pamięci Hetmana Stefana Czarnieckiego – Zygmunt Fatyga
-
Radny Wsi Czarnca – Bogdan Kołaczkowski
-
Sołtys Wsi Czarnca – p. Jerzy Małek
-
Ochotnicza Straż Pożarna w Czarncy
-
I Liceum Ogólnokształcące im. Gen. Władysława Sikorskiego we Włoszczowie z Pocztem Sztandarowym
-
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im. Hetmana Stefana Czarnieckiego we Włoszczowie z Pocztem Sztandarowym
-
Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 im. Stanisława Staszica we Włoszczowie z Pocztem Sztandarowym
-
Zespół Placówek Oświatowych w Kurzelowie z Pocztem Sztandarowym
-
Zespół Placówek Oświatowych w Olesznie z Pocztem Sztandarowym
-
Zespół Placówek Oświatowych w Krasocinie z Pocztem Sztandarowym
-
Zespół Placówek Oświatowych w Koniecznie z Pocztem Sztandarowym
-
Zespół Placówek Oświatowych Nr 1 we Włoszczowie z Pocztem Sztandarowym
-
Zespół Placówek Oświatowych Nr 2 we Włoszczowie z Pocztem Sztandarowym
W chwile zadumy i refleksji nad historią wprowadził wszystkich uczestników występ Agnieszki Wytrych w piosence „Dziwny jest ten świat” Czesława Niemena, po którym zgromadzeni wysłuchali montażu słowno-muzycznego w wykonaniu uczniów
i absolwentów SP w Czarncy, nawiązującego do okresu okupacji.
Kolejnym punktem uroczystości był Apel Poległych, odczytany przez Pana mjr Ryszarda Marcinkowskiego.Następnie delegacje złożyły kwiaty pod tablicą pamiątkową, po czym wszyscy udali się do kościoła parafialnego na mszę świętą w intencji poległych, celebrowaną przez księdza Wiesława Balca.
Dzięki zaangażowaniu członków Włoszczowskiego Towarzystwa Historycznego, panów Marcina Drążyka oraz Artura Szczukockiego, można było również podziwiać czasową wystawę
pt. „II wojna światowa” w szkolnej Izbie Pamięci Hetmana Stefana Czarnieckiego.
Bitwa na Zwierzyńcu poprzedzona została akcją partyzantów z byłego obwodu Batalionu Partyzanckiego Armii Krajowej pod dowództwem porucznika „Marcina” - Mieczysława Tarchalskiego, wzmocnioną kilkoma grupami partyzanckimi. Jej celem było:
-
aresztowanie trzech niemieckich konfidentów: Abla, Gramzego i Kluczyńskiego,
-
zarekwirowanie większych ilości towarów z niemieckich sklepów i magazynów,
-
zniszczenie dokumentacji kontyngentowej w magistracie,
-
oraz pokazanie, że nawet w większych skupiskach Niemcy nie mogą czuć się bezpiecznie.
Akcja przebiegła zgodnie z planem. Partyzanci ostrzelali siedzibę miejscowej żandarmerii
w budynku Starostwa przy ul. Koniecpolskiej, zniszczyli akta i spisy administracyjne, ukarali chłostą kilku miejscowych urzędników współpracujących z Niemcami oraz zabrali towary
z magazynów i sklepów niemieckich. Po jej zakończeniu całe zgrupowanie rozeszło się
w ustalonych wcześniej kierunkach m.in. do Kluczewska, Kurzelowa, za Pilicę
i w kierunku Oleszna, zabierając ze sobą skonfiskowane towary i złapanych konfidentów.
Jedna z grup partyzanckich pod dowództwem porucznika Zenona Siudy pseudonim „Wolt” przybyła na gajówkę Zwierzyniec. Niestety ppor „Wolt” popełnił błąd, nie ubezpieczając należycie swojego oddziału. Dodatkowo nocą z 18 na 19 marca 1944 roku spadł świeży śnieg i wycofywanie się wszystkich grup pozostawiało po sobie wyraźne ślady. Wcześnie rano 19 marca Niemcy włoszczowscy udali się na Zwierzyniec i całkowicie zaskoczyli śpiących partyzantów.
W wyniku nierównej walki grupa „Wolta” została rozbita.
Na miejscu zginęło 11 partyzantów:
1. ppor. Zenon Siuda „Wolt”
2. ppor. Kazimierz Skowron „Mewa”
3. pchor. Marian Krynicki „Kozak”
4. plut. Edward Stajszczyk „Zamek”
5. kpr. Stanisław Cieślak „Czajka”
6. strz. Marian Barski „Zenon”
7. strz. Stanisław Dudziński „Orzeł”
8. strz. Stanisław Łaskawski „Cis”
9. strz. Stanisław Struski „Długi”
10. strz. Antoni Pilarski „Słoneczny”
11. strz. Józef Grabowski „Błyskawica”
12. strz. Kazimierz Podczasik „Czarny”
13. strz. Roman Czarnecki „Wrzos”
14. strz. Józef Włodarczyk „Zuk”
15. strz. Aleksander Szczerba „Leśniewski”
16. strz. N. N. „Dąb”
Zwłoki poległych partyzantów Niemcy załadowali na wozy i jeżdżąc z nimi po rynku we Włoszczowie próbowali się dowiedzieć od mieszkańców czy znają zabitych. Po kilku dniach ciała poległych partyzantów kazali pochować na Cmentarzu Żydowskim, skąd w 1945 roku ekshumowano ich zwłoki i przeniesiono na cmentarz parafialnym we Włoszczowie.
W dniu 18 marca 1984 r. została ufundowana tablica pamiątkowa ku czci poległych członków Armii Krajowej i przekazana pod opiekę uczniów Szkoły Podstawowej im. Hetmana Stefana Czarnieckiego w Czarncy.
